در سوره ملک می خوانیم، "قل انما العلم عند الله" یعنی راه دست یافتن به علم ارتباط خداست.
در احادیث بسیار هم بر این موضوع اشاره شده که انما العلم عند الله
قرآن هم به علم خدا تنزیل شده است ( رسول(ص): هرکس علم اولین و آخرین را ارداه کرده بر او باد به زیرو رو کردن قرآن)
سوره شعرا: نزل علی قلبک یعنی این قرآنی که از علم خدا تنیزیل شده بر قلب مبارک حضرت رسول نازل شده است.
در نتیجه قلب پیامبر بیت الله و بیت العلم است.
سوره بقره: فاتوا البیوت من ابوابها. در نتیجه برای وردو به بیت العلم قلب حضرت رسول باید از در آن وارد شد. این در چیست یا کیست؟ پیامبر (ص): انا مدینه العلم و علی بابها.
علوم الهی به دو وسیله در میان خلق منتشر شده اند.
1. احادیث ( احادیثی که صحت آن ها از طریق علوم درایه، رجال و علم الحدیث اثبات شود).
سوره اسرا: و ننزل من القرآن ما هو شفا و رحمه للمومنین. این یعنی از قرآن هم تنزیل میشود. پس دو تنزیل داریم یکی تنزیل قرآن و دیگری تنزیل از قرآن. آیه 44 سوره نحل: انا نزلنا الیک الذکر. در اینجا منظرو تنزیل خود قرآن است. اما در آیه قبل مفسران گرانقدر، منظور از تنزیل شده از قرآن را، احادیث ائمه (ع) دانسته اند. دو شاهد دیگر هم برای این ادعا وجود دارد.
آیه 18 سوره زمر: و بشر عبادی الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه. مفسران این قول احسن را احادیث معصومین دانسته اند.
آیه 23 سوره زمر: الله الذی انزل احسن الحدیث: در روایت صحیحه از معصوم داریم که منظور از احسن الحدیث، احادیثنا است.
2. این طریقه که بسیار مهم تر بوده و نوعا در جامعه باری آن ارزش علمی قائل نیستند، صدور معرف و علوم الهی به صورت دعا است.
صادق (ع): در وصف حضرت رسول (ص) فرمود؛ هیچگاه جد ما به اندازه کنه عقلش با مردم سخن نگفت چراکه مردم طاقت شنیدنش را نداشتند.
روزی علی (ع) در مسجد نشسته بودند و فرمودند، انا الاول انا آلاخر انا الظاهر انا الباطن. تعدادی مبهوط شدند و برای خارج شدن به سمت در رفتند به امر حضرت درها بسته شد ( و کل شی احصیناه فی امام مبین). حضرت فرمود بشنوید و سپس خارج شوید. انا اول المومنین برسوله. من آخرین کسی هستم که محضر رسول را درک کرد ( قبل از رحلت) و ... حضرت کنه مطلب را نگفتند!
در روایتی از علی (ع)پرسدند چرا به حضرت رسول(ص)، ابوالقاسم می گویند؟ حضرت یکبار فرمود، پیامبر فرزندی به نام قاسم داشتند برای همین او را ابوالقاسم خواندند. به شخص دیگر گفتند، مرا حضرت رسول بزرگ کردند و بر من حق پدری دارند و من قسیم الجنه و النار هستم و ایشان پدر من هستند. و...
در باب افضل اعمال هم روایات متفاوت است که بسته به ظرفیت افراد پاسخ ها متفاوت بوده. مثلا در جایی صدقه برترین اعمال خوانده شده در جای دیگر نماز یا معرفت، زیارت امام حسین(ع)، که در همه موارد به اختلاف مخاطب سخن گفته اند.
در نتیجه در روایات و احادیث نمی توان به کنه علم آل الله پی برد و به اصطلاح به علت تفاوت ظرفیت مخاطب، هیچگاه حرف آخر را نزده اند.
نکته: ائمه (ع)، که با کنه عقل خود با خلق سخن نگفته اند، در موقع دعا با کنه عقل خویش با خداوند صحبت کرده اند؛ چراکه اینجا مخاطب علیم بکل شی است. در ادعیه معرفی هست که در روایات یا نیست یا بسیار سربسته و کم است.
میرزا جواد آقا ملکی تبریزی ( استاد حضرت امام) در مراقبات می فرمایند: دعا، ترفیع نور است!
مرحوم شاه آبادی هم می فرمایند: ادعیه قرآن صاعد است.
این یعنی، معارفی که به صورت قرآن بر قلب مبارک حضرت رسول و به تبع ایشان به ائمه منتقل شده است، به وسیله دعا به عرش بازگردانده می شود. برای مثال در قرآن داریم والله علی عظیم و در دعای عهد داریم انت رب العظیم
دعا در اصل برگرداننده ی قرآن است.
در بحار روایتی از صادق (ع) نقل شده که از حضرت سوال شد قرآن افضل است یا دعا؟ حضرت فرمود قرآن فضیلت دارد لیکن دعا افضل است. و سپس آیه آخر سوره فرقان را خواندند که ما یعبؤ بکم ربّی لو لا دعائکم . ای پیغمبر به مردم بگو اگر دعاهایتان نبود خدا هیچ عنایت و توجهی به شما نمی کرد.
دعا گردن منیت انسان را می شکند. یکی از اهداف آمدن انسان به روی زمین درک اضطرار است که جلوی غرور و تکبر و منیت را می گیرد. همه انسان ها خلیف الله نیستند.( انی جاعل فی الارض خلیفه) انسان مضطر است که خلیفه الله است. ( ام یجیب المضطر اذا دعا و یکشف السو).
دعا اظهار اضطرار است.
وقتی ملائکه برای بشارت حضرت اسماعیل خدمت حضرت ابراهیم رسیدند ( و بشرنا باسحاق و من ورائه یعقوب)همسر حضرت تعجب کردند و با بیانی قدرت خداوندی که اذا اراد شی ان یقول له کن فیکون است را انکار کردند و همین انکار موجب مواخذه 400 ساله بنی اسرائیل شد. ( باید بسیار مراقل کلام بود چراکه به فرموده پیامبر: البلا موکل بالمنطق: بلا در گرو کلام است) قوم بنی اسرائیل 40 روز دعا کرد و خدا به واسطه این دعا 170 سال تخفیف داد. حضرت مهدی (عج) در حدیثی فرمودند برای فرج ما بسیار دعا کنید تا خدا بر شما تخفیف دهد که فرج ما فرج شماست.
مژده ای دل که مسیحا نفسی می آید / که زانفاس خوشش بوی کسی می آید
انشا الله کم بشنویم و زیاد فکر کنیم.
کم یاد بگیریم زیاد عمل کنیم تا در دل عمل زیاد یاد بگیریم که کم معارف اهل بیت هم زیاد است.
والسلام علی من اتبع الهدی